Hlungwani, M. C.Babane, M. T.Masia, Hlupheka Enock2018-06-122018-06-122018-05-18Masia, H.E. 2018. Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga). . . http://hdl.handle.net/11602/1154http://hdl.handle.net/11602/1154PhD (Xitsonga)Ehansi ka Senthara ya M. E. R. Mathivha ya Tindzimi ta Afrika, Vutshila ni NdhavukoNdzavisiso lowu wu wela ehansi ka dyondzonkulu ya semantiki, naswona wu kongomana ni kholokhexini eka Xitsonga. Ndzavisiso wu xopaxopa swivulavulelo swa maendli yo vulavula hi ku dya ku kuma tipatironi ta tikholokhexini leti humelelaka nawona ni tinhlamuselo leti humeseriwaka erivaleni hi tipatironi toleto. Xikongomelo xin’wana i ku kuma ntsengo wa tinxaka ta tikholokheti leti talaka ni leti nga taliki ku humelela na maendli yo vulavula hi ku dya. Eka ndzavisiso lowu ku tirhisiwa thiyori ya “Norms and Exploitations” leyi tshuriweke hi Hanks (2004). Thiyori leyi yi hlamusela leswaku rito i tshaku eka kholokhexini, kambe ku nga ri eka xivumbeko xa vulongoloxamarito. Mahungu ya ndzavisiso lowu ma hlengeletiwile hi ku tsavula swivulavulelo swa Xitsonga leswi vulavulaka hi maendli yo dya ku suka eka matsalwa ya vatsari lava landzelaka: Ntsanwisi, H.W.E. (1968): Tsonga Idioms; Bila, V. na Marhanele, M.M. (2016): Tihlungu ta Rixaka. Dikixinari ya Ririmi ra Xitsonga; Baloyi, P.B. (1988): Vulombe bya mitsheketo; Magagane, M.G. (2004): Tolo na Tolweni; Maluleke, A.V. Maluleke, G.V. na Malungana, S.J. (2004): Magenge ya Ntumbuluko; Maluleke, S.S. (1995): Vamandika na Vanyankwave; Malungana, S.J. (1997): Timitsu ta Vatsonga; Malungana, S.J. (1997): Vele ra Makwenu; Malungana, S.J. (1997): Mfuwo wa Rixaka i Xifuva; Malungana, S.J. (1998): Tinhlanga ta mfuwo wa Rixaka; Malungana, S.J. (1999): Mbewu ya Vatsonga; Malungana, S.J. (2005): Siku Rin’wana; Manganyi, K.T.C. (1995): Garingani; Malungana M. na Ngobeni B.M. (2006): Nhlalala ya Rixaka; Rikhotso, F. (1993): Khale ka Makwangala; Rikhotso, F. (1995): Ndzhaka Yerhu, Rikhotso, F. (1996): Phehlwa ra Gwambe na Dzavana; Ngobeni, B.M. (2004): A hi tsheketeni; Nkuna, B. (2007): Emarhumbini; Thuketana, F.A (1991): N’wambilu Makokoro na Shabangu, I.S. (2006): Vuxaka bya Nkava ni Rhumbu, ni swivulavulelo swo huma eka tibuku ta ntivoririmi ta Marivate, C.T.D na Mathumba, D.I. (1974): Xitsonga xa Rixaladza; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na B.J. Masebenza, B.J. (1976): Mayana Xitsonga Ntangha 6; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na Masebenza, B.J. (1974): Mayana Xitsonga fomo II; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na Masebenza, B.J. (1975): Mayana Xitsonga Ntangha 8; Mayevu, G.S. Mayevu na Nkatini, N.L. (1976) na N.L. Nkatini (1976): Xihluke xa Xitsonga fomo III; Xingulana xa Ririmi; Marhanele, M.M. (1981): Nkondo, C.P.N, (1981): Xiletelo xa Xitsonga; Mushwana, S.E. na Ndhlovu, M.M. (1988): Ririmi ra Manana; Mushwana, S.E. na Ndhlovu, M.M. (1987): Ririmi ra Manana; Mkhari, N.B. na Shikwambana, J.M. (1988): Ririmi ra Manana; Mkhari, N.B. na Shikwambana, J.M. (1987): Ririmi ra Manana; Shabangu, I.S. (1996): Nyeleti ya Mahlahle; Shabangu, I.S. (2006): Xiseluselu; Shabangu, I.S. (2007): Xiseluselu na Mabunda, N.V, Mabunda, P.N. na Nkuzana, K.J. (1991): Xitsonga xa Vagingiriki. Mahungu ya ndzavisiso lowu ma xopaxopiwa hi ku tirhisa nxopaxopo wa patironi ya khophasi (Corpus Pattern Analysis) leyi eka yona nhlamuselo ya rito yi fambelanisiwaka ni matirhiselo ya rona eka tipatironi ta tikholokhexini. Ndzavisiso lowu wu tlhela wu xopaxopiwa hi ku tirhisa nxopaxopo wa maavelo ya ntsengo (Quantitative Distributional Analysis) ku kuma tipatironi eka ntsemakanyo wa xiyimo xa nkoka xa swa tinhlayo ta tikholokhexini ta marito lama valangiwaka.1 online resource (xxix, 485 leaves)otherUniversity of VendaKholokhexiniUCTDXivulavuleloKholokhetiMaendli yp vulavula hi ku dyaThiyori ya "Norms and Exploitations"Nxopaxopo wa patironi ya khophasiNxopaxopo wa maavelo ya ntsengo496.39788Xitsonga language -- GrammarXitsonga language -- VerbXitsonga language -- IdiomsNxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga)ThesisMasia HE. Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga). []. , 2018 [cited yyyy month dd]. Available from: http://hdl.handle.net/11602/1154Masia, H. E. (2018). <i>Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga)</i>. (). . Retrieved from http://hdl.handle.net/11602/1154Masia, Hlupheka Enock. <i>"Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga)."</i> ., , 2018. http://hdl.handle.net/11602/1154TY - Thesis AU - Masia, Hlupheka Enock AB - Ndzavisiso lowu wu wela ehansi ka dyondzonkulu ya semantiki, naswona wu kongomana ni kholokhexini eka Xitsonga. Ndzavisiso wu xopaxopa swivulavulelo swa maendli yo vulavula hi ku dya ku kuma tipatironi ta tikholokhexini leti humelelaka nawona ni tinhlamuselo leti humeseriwaka erivaleni hi tipatironi toleto. Xikongomelo xin’wana i ku kuma ntsengo wa tinxaka ta tikholokheti leti talaka ni leti nga taliki ku humelela na maendli yo vulavula hi ku dya. Eka ndzavisiso lowu ku tirhisiwa thiyori ya “Norms and Exploitations” leyi tshuriweke hi Hanks (2004). Thiyori leyi yi hlamusela leswaku rito i tshaku eka kholokhexini, kambe ku nga ri eka xivumbeko xa vulongoloxamarito. Mahungu ya ndzavisiso lowu ma hlengeletiwile hi ku tsavula swivulavulelo swa Xitsonga leswi vulavulaka hi maendli yo dya ku suka eka matsalwa ya vatsari lava landzelaka: Ntsanwisi, H.W.E. (1968): Tsonga Idioms; Bila, V. na Marhanele, M.M. (2016): Tihlungu ta Rixaka. Dikixinari ya Ririmi ra Xitsonga; Baloyi, P.B. (1988): Vulombe bya mitsheketo; Magagane, M.G. (2004): Tolo na Tolweni; Maluleke, A.V. Maluleke, G.V. na Malungana, S.J. (2004): Magenge ya Ntumbuluko; Maluleke, S.S. (1995): Vamandika na Vanyankwave; Malungana, S.J. (1997): Timitsu ta Vatsonga; Malungana, S.J. (1997): Vele ra Makwenu; Malungana, S.J. (1997): Mfuwo wa Rixaka i Xifuva; Malungana, S.J. (1998): Tinhlanga ta mfuwo wa Rixaka; Malungana, S.J. (1999): Mbewu ya Vatsonga; Malungana, S.J. (2005): Siku Rin’wana; Manganyi, K.T.C. (1995): Garingani; Malungana M. na Ngobeni B.M. (2006): Nhlalala ya Rixaka; Rikhotso, F. (1993): Khale ka Makwangala; Rikhotso, F. (1995): Ndzhaka Yerhu, Rikhotso, F. (1996): Phehlwa ra Gwambe na Dzavana; Ngobeni, B.M. (2004): A hi tsheketeni; Nkuna, B. (2007): Emarhumbini; Thuketana, F.A (1991): N’wambilu Makokoro na Shabangu, I.S. (2006): Vuxaka bya Nkava ni Rhumbu, ni swivulavulelo swo huma eka tibuku ta ntivoririmi ta Marivate, C.T.D na Mathumba, D.I. (1974): Xitsonga xa Rixaladza; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na B.J. Masebenza, B.J. (1976): Mayana Xitsonga Ntangha 6; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na Masebenza, B.J. (1974): Mayana Xitsonga fomo II; Marivate, C.T.D., Mathumba, D.I. na Masebenza, B.J. (1975): Mayana Xitsonga Ntangha 8; Mayevu, G.S. Mayevu na Nkatini, N.L. (1976) na N.L. Nkatini (1976): Xihluke xa Xitsonga fomo III; Xingulana xa Ririmi; Marhanele, M.M. (1981): Nkondo, C.P.N, (1981): Xiletelo xa Xitsonga; Mushwana, S.E. na Ndhlovu, M.M. (1988): Ririmi ra Manana; Mushwana, S.E. na Ndhlovu, M.M. (1987): Ririmi ra Manana; Mkhari, N.B. na Shikwambana, J.M. (1988): Ririmi ra Manana; Mkhari, N.B. na Shikwambana, J.M. (1987): Ririmi ra Manana; Shabangu, I.S. (1996): Nyeleti ya Mahlahle; Shabangu, I.S. (2006): Xiseluselu; Shabangu, I.S. (2007): Xiseluselu na Mabunda, N.V, Mabunda, P.N. na Nkuzana, K.J. (1991): Xitsonga xa Vagingiriki. Mahungu ya ndzavisiso lowu ma xopaxopiwa hi ku tirhisa nxopaxopo wa patironi ya khophasi (Corpus Pattern Analysis) leyi eka yona nhlamuselo ya rito yi fambelanisiwaka ni matirhiselo ya rona eka tipatironi ta tikholokhexini. Ndzavisiso lowu wu tlhela wu xopaxopiwa hi ku tirhisa nxopaxopo wa maavelo ya ntsengo (Quantitative Distributional Analysis) ku kuma tipatironi eka ntsemakanyo wa xiyimo xa nkoka xa swa tinhlayo ta tikholokhexini ta marito lama valangiwaka. DA - 2018-05-18 DB - ResearchSpace DP - Univen KW - Kholokhexini KW - Xivulavulelo KW - Kholokheti KW - Maendli yp vulavula hi ku dya KW - Thiyori ya "Norms and Exploitations" KW - Nxopaxopo wa patironi ya khophasi KW - Nxopaxopo wa maavelo ya ntsengo LK - https://univendspace.univen.ac.za PY - 2018 T1 - Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga) TI - Nxopaxopo wa kholokhexini ya swivulavulelo swa maendli mo vulavula hi ku dya eka Xitsonga (An analysis of collocation of idioms derived from verbs of ingestion in Xitsonga) UR - http://hdl.handle.net/11602/1154 ER -