Hlungwani, M. C.Babane, M. T.Maswanganyi, Khazamula Negroes2019-06-032019-06-032019-05-16Maswanganyi, K.N. 2019. Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa. . . http://hdl.handle.net/11602/1306http://hdl.handle.net/11602/1306MA (Xitsonga)Ehansi Ka Senthara ya M. E. R. Mathivha ya Tindzimi ta Afrika Vutshila na MfuwoXikongomelonkulu xa ndzavisiso lowu i ku xopaxopa maendli mo susa ma xiendliwa xin’we eka Xitsonga hi ku kongomisa eka tindlela leti ma tirhaka hatona exivulweni. Xikongomelo lexi xi aviwa hi marhavi manharhu. Rhavi ro sungula ri kongomana na ku xopaxopa maendli mo susa lama paluxaka mukhuva na mbuyelo hi xikongomelo xo kumisisa michumu leyi nga tirhaka tanihi tiagumente ta nhlokomhaka na tiagumente ta swiendliwa, xikan’we na ku lavisisa michumu leyi nga tirhaka tanihi switirho swa maendli mo susa. Rhavi ra vumbirhi rona ri langutana na ku lavisisa maendli mo susa ma xiendliwa xin’we lama paluxaka mukhuva na mbuyelo lama tirheke eswivulweni ma ri na swivulwana swa mahlanganisi swa xivangelo, xikongomelo na xipimelo. Kasi rhavi ra vunharhu ri tirhana no kambisisa tinhlamuselo/mitirho ya xisemantiki leyi nyikiwaka tiagumemnte hi maendli mo susa ma xiendliwa xin’we lama paluxaka mukhuva na mbuyelo. Eka ndzavisiso lowu ku tirhisiwa thiyori ya vunongoti, ku nga thiyori leyi kongomanaka na ndlela leyi vanhu va twisisaka xiswona marito. Mhaka leyi endlekaka eka thiyori leyi, hi leswi vanhu va twisisaka xiswona marito emiehleketweni ya vona eka leswi ma vulaka swona hi ku angarhela. Swiphemu swa nkoka leswi thiyori leyi yi jikajikaka eka swona i nhlokomhaka leyi nga xiendli xa leswi susiwaka, riendli leri hlamuselaka leswi susiwaka na hilaha swi susiwaka hakona, xiendliwa lexi khumbekaka hileswi vuriwaka hi riendli, na xilandzelandzhaku lexi nga vaka ndhawu, xitirho na swin’wana ni swin’wana. Ndzavisiso lowu wu endliwa hi ku landzelela maendlelo ma nkoka, laha ku nga na maendlelo mambirhi mo kongoma ehansi ka wona; ku nga mo tirhisa ntlawa wo karhi wa vavulavuri va Xitsonga lava nga xiyayiya swivulwa leswi mulavisisi a swi vumbeke leswi vaka swi tirhisile maendli mo susa. Mulavisisi u lulamisile papila ra swivutiso leri longoloxeke swivulwa leswi a lavaka leswaku vavulavuri lava va swi xiyayiya ku xiya loko swi twala kumbe swi nga twali na maendlelo ma nxopaxopo wa vundzeni bya tsalwa lama tirhisiwaka ku xopaxopa swivulwa leswi nga tirhisiwa tanihi mahungu ya ndzavisiso lowu.1 online resource (ix, 171 leaves)otherUniversity of VendaMaendli mo susaUCTDMaendli ma xiendliwa xinweTiagumente ta tinhlokomhakaTiagumente ta swiendliwa na swivulwanaVerbs of removalTransitive verbsSubject argumentsObject arguments and clauses496.39785Tsonga language -- VerbTsonga language -- MorphologyTsonga language -- TerminologyTsonga language -- TransivityDissertationMaswanganyi KN. Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa. []. , 2019 [cited yyyy month dd]. Available from: http://hdl.handle.net/11602/1306Maswanganyi, K. N. (2019). <i>Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa</i>. (). . Retrieved from http://hdl.handle.net/11602/1306Maswanganyi, Khazamula Negroes. <i>"Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa."</i> ., , 2019. http://hdl.handle.net/11602/1306TY - Dissertation AU - Maswanganyi, Khazamula Negroes AB - Xikongomelonkulu xa ndzavisiso lowu i ku xopaxopa maendli mo susa ma xiendliwa xin’we eka Xitsonga hi ku kongomisa eka tindlela leti ma tirhaka hatona exivulweni. Xikongomelo lexi xi aviwa hi marhavi manharhu. Rhavi ro sungula ri kongomana na ku xopaxopa maendli mo susa lama paluxaka mukhuva na mbuyelo hi xikongomelo xo kumisisa michumu leyi nga tirhaka tanihi tiagumente ta nhlokomhaka na tiagumente ta swiendliwa, xikan’we na ku lavisisa michumu leyi nga tirhaka tanihi switirho swa maendli mo susa. Rhavi ra vumbirhi rona ri langutana na ku lavisisa maendli mo susa ma xiendliwa xin’we lama paluxaka mukhuva na mbuyelo lama tirheke eswivulweni ma ri na swivulwana swa mahlanganisi swa xivangelo, xikongomelo na xipimelo. Kasi rhavi ra vunharhu ri tirhana no kambisisa tinhlamuselo/mitirho ya xisemantiki leyi nyikiwaka tiagumemnte hi maendli mo susa ma xiendliwa xin’we lama paluxaka mukhuva na mbuyelo. Eka ndzavisiso lowu ku tirhisiwa thiyori ya vunongoti, ku nga thiyori leyi kongomanaka na ndlela leyi vanhu va twisisaka xiswona marito. Mhaka leyi endlekaka eka thiyori leyi, hi leswi vanhu va twisisaka xiswona marito emiehleketweni ya vona eka leswi ma vulaka swona hi ku angarhela. Swiphemu swa nkoka leswi thiyori leyi yi jikajikaka eka swona i nhlokomhaka leyi nga xiendli xa leswi susiwaka, riendli leri hlamuselaka leswi susiwaka na hilaha swi susiwaka hakona, xiendliwa lexi khumbekaka hileswi vuriwaka hi riendli, na xilandzelandzhaku lexi nga vaka ndhawu, xitirho na swin’wana ni swin’wana. Ndzavisiso lowu wu endliwa hi ku landzelela maendlelo ma nkoka, laha ku nga na maendlelo mambirhi mo kongoma ehansi ka wona; ku nga mo tirhisa ntlawa wo karhi wa vavulavuri va Xitsonga lava nga xiyayiya swivulwa leswi mulavisisi a swi vumbeke leswi vaka swi tirhisile maendli mo susa. Mulavisisi u lulamisile papila ra swivutiso leri longoloxeke swivulwa leswi a lavaka leswaku vavulavuri lava va swi xiyayiya ku xiya loko swi twala kumbe swi nga twali na maendlelo ma nxopaxopo wa vundzeni bya tsalwa lama tirhisiwaka ku xopaxopa swivulwa leswi nga tirhisiwa tanihi mahungu ya ndzavisiso lowu. DA - 2019-05-16 DB - ResearchSpace DP - Univen KW - Maendli mo susa KW - Maendli ma xiendliwa xinwe KW - Tiagumente ta tinhlokomhaka KW - Tiagumente ta swiendliwa na swivulwana KW - Verbs of removal KW - Transitive verbs KW - Subject arguments KW - Object arguments and clauses LK - https://univendspace.univen.ac.za PY - 2019 T1 - Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa TI - Nxopaxopo wa maendli mo susa ma xiendliwa xinwe eka Xitsong hi ku kongomisa eka tinxakankulu tinharhu ta: Basisa, Sula na Susa T2 - An analysis of Xitsonga transitive verbs of removal with special reference to three main types: Clear, Wipe and Remove UR - http://hdl.handle.net/11602/1306 ER -